e
sv

Dünyayı Değiştiren Atlılar: Hunlar ve Kavimler Göçünün Başlangıcı

64 Okunma — 13 Eylül 2025 12:48
Hunların 4. yüzyılın sonlarında Avrasya'dan göçü, Antik Çağ'ın sonunu getirmiş ve Avrupa'nın demografik temellerini atmıştır.
avatar

bitigsel

  • e

    Mutlu

  • e

    Eğlenmiş

  • e

    Şaşırmış

  • e

    Kızgın

  • e

    Üzgün

Antik Çağı sona erdirip yeni bir çağ başlatan ve Avrupa’nın demografik temelini oluşturan Kavimler Göçünün ana sebebi, 4. yüzyılın sonlarına gelindiğinde Avrasya bölgesinden başlayan Hun göçüdür. Bu süreç sadece askeri bir istila olarak nitelendirilmemelidir çünkü bu iklimsel, sosyal ve ekonomik faktörler tarafından etkilenen karmaşık bir olaylar zinciridir. Hunların yarattığı baskı domino etkisi ile diğer bütün kavimleri yerlerinden etmiş, bu kavimleri Roma İmparatorluğunun sınırlarına yığmış ve Avrupa kıtasının siyasi haritasını kalıcı bir şekilde değiştirmiştir.  Ankara escort

Bozkırın Gizemli Süvarileri: Hunların Uyanışı

Akademik çevrelerde halen tartışılan Hunların kökeni, en yaygın teori olarak Çin kaynaklarında adı geçen Hiung-nu (Xiongnu) konfederasyonu ile ilişkilendirilir. 4. yüzyılın ortalarında Avrasya’da “Geç Antik Çağ Buzul Çağı” olarak adlandırılmış bir iklimsel bozulma yaşanmıştır. Bu iklimsel bozulma, bozkır topraklarındaki kuraklığı ve kaynak kıtlığını artırmıştır. Hunların batıya doğru hareket etme zorlanma sebebi de bu olarak kabul edilir. İklim koşullarının yarattığı çevresel baskı, Hunların hayatta kalmak için yeni otlaklar ve yağmalamak için yeni zenginlikler aramasına sebep olmuştur. 

Hunların savaş tarzları ve teknolojileri, onları durdurulması güç bir askeri kuvvet haline getiriyordu. Diğer Türk toplumları gibi tüm yaşamlarını at üzerinde geçiren Hun topluluğu, süvari savaşı söz konusu olduğunda karşı konulamaz bir ustalık sergiliyordu. Hunların kullandıkları asimetrik ve kompozit refleksli yaylar, onlara bulundukları dönem içerisindeki diğer ordulara karşı menzil ve güç üstünlüğü sağlıyordu. Bu askeri yetenekleri sayesinde Hunlar hızlıca geniş coğrafyalara yayılmış ve karşılaştıkları çoğu yerleşik veya yarı göçebe toplumlar üzerinde ezici bir üstünlük kurmuşlardır.

Domino Etkisi: Kavimler Kapıya Dayanınca

Hunların batı yönündeki ilerleyişleri, ilk aşamada Karadeniz’in kuzey bölgesindeki bozkırlarda hüküm süren Alan toplumunu ve hemen ardından Got kabilelerini hedef almıştır. Roma tarihçisi Ammianus Marcellinus’un kayıtlarına göre, Hunların ani ve şiddetli saldırıları sonucu Ostrogot (Greuthungi) Krallığı’nı yıkılmış, bu da bölgede büyük bir paniğe yol açmıştır. Hunların üstün askeri gücü karşısında dayanamayacaklarını anlayan diğer bütün Cermen ve Sarmat kabileleri kitleler halinde batıya ilerlemeye başlamıştır. Tam olarak Roma İmparatorluğunun daha güvenli olduğu düşünülen sınırlarına doğru kaçmışlardır. 

Bu kitlesel kaçış sonucunda tarihin en büyük zincirleme reaksiyonu başladı. Hunların geleceğinden haberdar olan Vizigotlar (Tervingi), Hunlardan kaçmış ve Tuna Nehri sınırında birikerek Roma topraklarına sığınma talebinde bulunmuştur. Bu durum Roma İmparatorluğunun daha önce hiç yaşamadığı ölçekte bir mülteci krizine yol açmıştır. Hunların korkusuyla bir kavmin diğer kavmi yerinden etmesiyle büyüyen bu etki, Roma imparatorluğunun savunma hatlarında muazzam bir baskı oluşturmuştur. Bu da Roma İmparatorluğunun sınır güvenliğinin temelden sarsılmasına sebep olmuştur.

Roma’nın Çöküşü ve Yeni Bir Avrupa’nın Doğuşu

Roma İmparatorluğu Tuna Nehrindeki Got kitlelerini başarılı bir şekilde yönetemedi. Romalı yetkililer sığınmacı Gotlara kötü muamele ve yolsuzluklar uyguluyordu. Gotlar da bu duruma tepki göstererek kısa sürede isyan etti. Bu isyanın doruk noktası, Hadrianapolis (Edirne) Muharebesi oldu. 378 yılında gerçekleşen bu savaşta İmparator Valens ölmüş, Roma ordusunun da büyük bir kısmı imha edilmiştir. Bu ciddi yenilgi Roma İmparatorluğunun askeri prestijini yerle bir ederek sınırların savunmasız olduğunu göstermiştir. 

Hadrianapolis Muharebesinin ardından Tuna Nehri sınırı bir daha tam olarak kontrol altına alınamadığından Roma İmparatorluğu toprakları yeni göç dalgalarına açık hale geldi. Vandallar, Alanlar ve Süevler gibi kavimler 406 yılında, Ren Nehrinin donmasından istifade Galya bölgesini istila etti. Bu kesintisiz baskı sonucunda Batı Roma İmparatorluğunun askeri yapısı zayıfladı, bu da 476’daki nihai çöküşe zemin hazırladı. Roma İmparatorluğunun yıkıntıları üzerinde ise Avrupa’nın geleceğini yeniden oluşturacak Cermen krallıkları yükseldi.


Kaynakça

  • Ahmetbeyoğlu, Ali. Avrupa Hun İmparatorluğu. Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2001.
  • Ammianus Marcellinus. Roma Tarihi. Çev. Samime İnal, Kabalcı Yayınları, İstanbul, 2018.
  • Ögel, Bahaeddin. Büyük Hun İmparatorluğu Tarihi. Cilt 1-2. Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1981.

Sıradaki içerik:

Dünyayı Değiştiren Atlılar: Hunlar ve Kavimler Göçünün Başlangıcı

treesmendus.com